ΧΡΟΝΙΑ ΩΤΙΤΙΔΑ – ΧΟΛΟΣΤΕΑΤΩΜΑ

Το αυτί χωρίζεται ανατομικά σε τρία μέρη:

το εξωτερικό αυτί (έξω ους), που είναι το πτερύγιο και ο έξω ακουστικός πόρος.
το μεσαίο αυτί (μέσον ους) , με κύριο στοιχείο την κοιλότητα του μεσαίου αυτιού και τα οστάρια σφύρα, άκμονα και αναβολέα. Όριο εξωτερικού με το μεσαίο αυτί είναι το τύμπανο, το οποίο με τα οστάρια – σφύρα, άκμονα, αναβολέα – μεταφέρουν το ηχητικό κύμα του αέρα στον κοχλία.
το εσωτερικό αυτί ( έσω ους) αποτελείται από τον λαβύρινθο ( κοχλίας , αίθουσα και ημικύκλιοι σωλήνες).

Το μεσαίο αυτί είναι μία κοιλότητα (κοιλότητα του μεσαίου αυτιού) με έξι τοιχώματα. Το εξωτερικό τοίχωμα αποτελείται κύρια από το τύμπανο, που είναι μία λεπτἠ μεμβράνη με κατασκευή ίδια με αυτή του δέρματος. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι η εξωτερική στοιβάδα του δέρματος (και του τυμπάνου) είναι η κερατίνη στιβάδα, η οποία καθημερινά απολεπίζεται και απομακρύνεται, καθότι τα κύτταρα νεκρώνονται και αντικαθίστανται με άλλα νεώτερα, στα πλαίσια της ανανέωσης του σώματος. Όπως η πυτιρίδα στο κεφάλι. Η πυτιρίδα στο κεφάλι ουσιαστικά είναι νεκρά κύτταρα της κερατίνης στιβάδας του τριχωτού μέρους του κεφαλιού. Το ίδιο γίνεται και με το τύμπανο συνεχώς. Νεκρά κύτταρα της εξωτερικής κερατίνης στιβάδας απολεπίζονται και απομακρύνονται με το κερί που βγάζει το αυτί. Το αυτί, για να λειτουργεί σωστά, πρέπει η κοιλότητα, που βρίσκεται πίσω από το τύμπανο (κοιλότητα του μεσαίου αυτιού ή κοίλο του τυμπάνου), να αερίζεται καλά και η πίεση του αέρα, που βρίσκεται μέσα, να είναι ίδια με την εξωτερική πίεση της ατμόσφαιρας. Αυτή η εξίσωση των πιέσεων εξασφαλίζεται με την καλή λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας. Η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι ένα σωληνάκι που αρχίζει από το πίσω μέρος της μύτης και καταλήγει στο έσω τοίχωμα του μεσαίου αυτιού. Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο η ευσταχιανή σάλπιγγα δεν εξισώνει σωστά, δημιουργείται χρόνιος υποαερισμός του μεσαίου αυτιού. Αυτό οδηγεί αρχικά σε εισολκή (ρούφηγμα) του τυμπάνου προς τα μέσα. Η εισολκή (ρούφηγμα) γίνεται στο πάνω και πίσω μέρος του τυμπάνου, περίπου στην 10η με 11η ώρα. Όταν η ευσταχιανή σάλπιγγα δεν εξισώνει την πίεση στο μεσαίο αυτί για μεγάλο διάστημα, η εισολκή του τυμπάνου, με άλλα λόγια ένα μέρος του τυμπάνου, προχωράει προς την κοιλότητα του μεσαίου αυτιού, σε μία περιοχή που λέγεται επιτυμπάνιο. Η εξωτερική κερατίνη στιβάδα του τυμπάνου, που ρουφήχτηκε προς τα μέσα, συνεχίζει να απολεπίζεται, τα νεκρά κύτταρα όμως δεν απομακρύνονται με το κερί, καθότι παγιδεύονται στο εσωτερικό της εισολκής, που γίνεται πλέον σάκος. Αυτό είναι το ΧΟΛΟΣΤΕΑΤΩΜΑ. Άρα το χολοστεάτωμα είναι ένας σάκος, που σχηματίζεται από ένα μέρος του τυμπάνου, που ρουφήχτηκε στο μεσαίο αυτί και που στο εσωτερικό του έχει κερατίνη. Το χολοστεάτωμα, που στο εσωτερικό του περιέχει νεκρά κύτταρα, επιμολύνεται εύκολα. Η μόλυνση οδηγεί σε ωτόρροια δύσοσμου υγρού από το αυτί. Από το πάσχον, λοιπόν, αυτί τρέχει υγρό, συνήθως παχύρευστο, που μυρίζει άσχημα. Αυτό είναι η ΧΡΟΝΙΑ ΧΟΛΟΣΤΕΑΤΩΜΑΤΩΔΗΣ ΩΤΙΤΙΔΑ. Είναι δύσκολο έως αδύνατο ένα αυτί με χολοστεάτωμα να σταματήσει να τρέχει με φάρμακα. Και άν συμβεί αυτό θα είναι προσωρινό.

Επιπλοκές

ΟΙ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ του χολοστεατώματος είναι πολύ σοβαρές. Το χολοστεάτωμα μεγαλώνει και καταστρέφει τα τοιχώματα του αυτιού. Καταστρέφει τα οστάρια του αυτιού με συνέπεια την πτώση της ακοής. Μπορεί να καταστρέψει το οστέινο τοίχωμα του προσωπικού νεύρου και να προκαλέσει παράλυση του νεύρου, να ανοίξει τον λαβύρινθο και να προκαλέσει λαβυρινθίτιδα, να επεκταθεί προς τα πίσω και να προκαλέσει θρόμβωση του σιγμοειδούς κόλπου ή να επεκταθεί προς τον εγκέφαλο και να προκαλέσει μηνιγγίτιδα και εγκεφαλικό απόστημα.

Θεραπεία

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ της χρόνιας χολοστεατωματώδους ωτίτιδας είναι μόνο χειρουργική. Το χολοστεάτωμα πρέπει να αφαιρεθεί το γρηγορότερο δυνατόν. Η επέμβαση αποσκοπεί στο να αφαιρεθεί το χολοστεάτωμα και να να δημιουργηθούν ανατομικές συνθήκες στο αυτί που να μην επιτρέπουν την επανεμφάνιση του χολοστεατώματος (υποτροπή). Είναι μία λεπτή εγχείρηση , που απαιτεί άριστη γνώση της χειρουργικής ανατομίας του αυτιού, καθότι μέσα η κοντά στο αυτί βρίσκονται σπουδαία ανατομικά όργανα και στοιχεία που πρέπει να αναγνωριστούν από τον χειρουργό και να διατηρηθούν. Αυτά είναι η μήνιγγα, το προσωπικό νεύρο, ο λαβύρινθος, ο σιγμοειδής φλεβώδης κόλπος. Στα αρχικά στάδια της εκπαίδευσης του ο χειρουργός του αυτιού (Ωτοχειρουργός) εκπαιδεύεται σε πτωματικά παρασκευάσματα κροταφικού οστού στο εργαστήριο, όπου μαθαίνει την χειρουργική ανατομία του αυτιού, να αναγνωρίζει τα διάφορα σπουδαία ανατομικά όργανα που βρίσκονται μέσα ή κοντά στο αυτί, να τα προστατεύει χωρίς να κάνει ζημιά καθώς και τους χειρουργικούς χρόνους των επεμβάσεων του αυτιού. Μετά αναλαμβάνει υπό αυστηρή καθοδήγηση έμπειρου ωτοχειρουργού σιγά – σιγά διάφορα στάδια της εγχείρησης του αυτιού πριν αναλάβει μόνος του μία εγχείρηση αυτιού. Η εγχείρηση απαιτεί αφαίρεση οστού από το αυτί έτσι ώστε ο ωτοχειρουργός να αποκαλύψει ολόκληρο το χολοστεάτωμα και να το αφαιρέσει. Στην περίπτωση που το χολοστεάτωμα περιορίζεται στο επιτυμπάνιο αφαιρείται μόνο το κόκκαλο που αντιστοιχεί στο επιτυμπάνιο και αφαιρείται το χολοστεάτωμα του (επιτυμπανοτομή ή αττικοτομή). Αν, κατά τη διάρκεια της εγχείρησης, διαπιστωθεί ότι το χολοστεάτωμα επεκτείνεται προς τη μαστοειδή κοιλότητα, αφαιρείται περισσότερο κόκκαλο και αποκαλύπτεται και η μαστοειδής κοιλότητα (μαστοειδεκτομή). Γι’αυτό πρέπει να ξέρει καλά πού και τι ακριβώς βρίσκεται μέσα στο κόκκαλο εκεί που σκάβει με τον τροχό ώστε να μη κάνει ζημιά στα διάφορα ανατομικά στοιχεία όπως στη μήνιγγα, το προσωπικό νεύρο, τον λαβύρινθο και τον σιγμοειδή φλεβώδη κόλπο. Αφού αφαιρεθεί το χολοστεάτωμα, τοποθετείται το μόσχευμα πάνω από τα εναπομείναντα οστάρια του μεσαίου αυτιού, σε μια προσπάθεια να βελτιωθεί η ακοή, που λόγω του χολοστεατώματος έχει μειωθεί. Το μόσχευμα είναι κομμάτι κροταφικής περιτονίας, που παίρνει ο χειρουργός από το πάνω μέρος του αυτιού, εκεί ακριβώς που κάνει την τομή για την προσπέλαση του χολοστετώματος. Στο τέλος βάζει γάζα με αντισηπτική αλοιφή στη μαστοειδή κοιλότητα που ανοίχτηκε και ράβει το τραύμα με 3-4 ράμματα. Ο ασθενής παραμένει στην κλινική μέχρι την επόμενη μέρα, τα ράμματα αφαιρούνται την 6η-7η μέρα και η γάζα την 12η μέρα. Το άτομο επανέρχεται σε πλήρη δραστηριότητα 15 ημέρες μετά την εγχείρηση και μπορεί να βρέξει το αυτί 1 μήνα μετά.