ΠΑΡΑΡΡΙΝΟΚΟΛΠΙΤΙΔΑ - ΙΓΜΟΡΕΙΤΙΔΑ
Τι ειναι οι παραρρίνιοι κόλποι; (Ιγμόρεια κ.λ.π)
Οι παραρρίνιοι κόλποι είναι αεροφόρες κοιλότητες, που βρίσκονται στα οστά του προσώπου γύρω από τη μύτη. Υπάρχουν τέσσερα ζεύγη στο σύνολο. Η λειτουργία τους δεν είναι απόλυτα κατανοητή, αν και υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τη σκοπιμότητα της ύπαρξης τους, όπως ότι συμετέχουν στην θέρμανση και εφύγρανση του ειπνεόμενου αέρα για την προστασία των πνευμόνων καθώς και ότι παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση της φωνής και στη μείωση του βάρους του κρανίου.
Οι κόλποι κατά τη γέννηση του παιδιού είναι μικροσκοπικοί ή και ανύπαρκτοι. Προοδευτικά όμως εκτείνονται και διευρύνονται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και μέχρι την εφηβεία. Τελικά γίνονται κοιλότητες με αέρα, που καλύπτονται στο τοίχωμα τους με τον ίδιο τύπο βλεννογόνου με αυτόν της μύτης. Επικοινωνούν με την μύτη μέσω μικρών στομίων από όπου αερίζονται η παροχετεύουν τη βλέννα που φυσιολογικά παράγεται μέσα σε αυτούς.
Τι ακριβώς κάνουν οι παραρρίνιοι κόλποι;
Όταν οι κόλποι λειτουργούν φυσιολογικά, η μύτη και οι κόλποι παράγουν περί τα 700 – 800 ml βλεννώδεις εκκρίσεις την ημέρα. Αυτή η βλέννα περνά στη μύτη και παγιδεύει σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα καθώς και μικρόβια. Η βλέννα μεταφέρεται προοδευτικά προς το πίσω μέσω της μύτης και απο εκεί στο λαιμό, από τα τριχωτά κύτταρα που βρίσκονται στο βλεννογόνο της μύτης. Στην πορεία η βλέννα καταπίνεται χωρίς να γίνεται αισθητό, καθότι είναι μία φυσιολογιική λειτουργία του οργανισμού.
Τύποι φλεγμονών των κόλπων
Οι κόλποι μολύνονται και φλεγμαίνουν σε διάφορες περιπτώσεις. Οι φλεγμονές των κόλπων εμφανίζονται με δύο κλινικούς τύπους – εικόνες:
Οξεία παραρρινοκολπίτιδα
Οξεία παραρρινοκολπίτιδα (ιγμορείτιδα κλπ) , που εμφανίζει έντονα συμπτώματα αλλά είναι βραχείας διάρκειας. Η οξεία κολίτιδα συνήθως συμβαίνει στη διαδρομή κοινού κρυολογήματος. Ο άρρωστος διαπιστώνει άφθονες κιτρινο – πράσινες ρινικές εκκρίσεις, μερικές φορές δύσοσμες, που διαρκούν περισσότερο από μία εβδομάδα μετά την εμφάνιση του κρυολογήματος. Το μπούκωμα στη μύτη εμφανίζεται πάντα και μπορεί να συνοδεύεται με βάρος η και σοβαρό πόνο κάτω από το μάτι, στο πρόσωπο πάνω από τα δόντια της άνω γνάθου. Επίσης μπορεί να εμφανίζει πόνο στο μέτωπο ακριβώς πάνω από τα μάτια.
Χρόνια παραρρινοκολπίτιδα
Χρόνια παραρρινοκολπίτιδα ( ιγμορίτιδα κλπ ). Όταν τα συμπτώματα επιμένουν για πολλές εδομάδες μετά την αρχική τους εμφάνιση, θεωρείται ότι η ιγμορίτιδα μετέπεσε σε χρόνιο στάδιο. Θεωρείται ότι πολλές φορές μπορεί να είναι αποτέλεσμα ρινικής αλλεργίας. Επειδή σχεδόν πάντα συμετέχει και η μύτη στο πρόβλημα, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται ο όρος χρονία ρινοκολπίτιδα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι το μπούκωμα στη μύτη, ρινικές εκκρίσεις, πονοκέφαλος, ίσως χαμηλός πυρετός, μείωση της όσφρυσης, δυσοσμία στην αναπνοή.
Τι προκαλεί την ρινοκολπίτιδα;
Η οξεία ή η χρόνια παραρρινοκολπίτιδα προκαλείται όταν το στόμιο του κόλπου με το οποίο επικοινωνεί με την μύτη αποφράσσεται. Η απόφραξη μπορεί να συμβεί από κρυολόγημα, ερεθισμούς, αλλεργία, κατασκευαστικές ανωμαλίες ή και από συνδυασμό αυτών. Πρέπει να τονιστεί ότι πόνος στο πρόσωπο δεν οφείλεται απαραίτητα σε παραρρινοκολπίτιδα, καθώς υπάρχουν και άλλα αίτια που δίνουν πόνο στο πρόσωπο, όπως ο πονοκέφαλος από τάση, η ημικρανία, η νευραλγία και η δυσλειτουργία της κροταφικής άρθρωσης. Εάν ο πόνος στο πρόσωπο είναι το μόνο σύμπτωμα και ελλείπουν τα άλλα, είναι απίθανο η αιτία του πόνου να είναι η ρινοκολπίτιδα.
- Λοιμώξεις ανωτέρου αναπνευστικού (κοινό κρυολόγημα ή γρίππη): Οι περισσότεροι ενήλικες θα εμφανίσουν κρυολόγημα η λοίμωξη ανωτέρου αναπνευστικού μέχρι τρεις φορές το χρόνο. Τα παιδιά συχνότερα. Το κοινό κρυολόγημα είναι μία ιογενής λοίμωξη που συχνά επιπλέκεται από βακτηριδιακή επιμόλυνση. Όταν συμβεί αυτό η βλέννα αλλάζει χρώμα και από διαυγής γίνεται κίτρινη η πράσινη. Αυτό σημαίνει ότι ο πόρος του κόλπου προς τη μύτη έκλεισε και ο κόλπος μπαί σε ένα φαύλο κύκλο φλεγμονής κοκ.
- Ερεθισμοί: Εδώ περιλαμβάνονται η μολυσμένη ατμόσφαιρα, καυσαέρια, καπνός, χημικά ερεθιστικά όπως τα αποσμητικά χώρου και άλλα καθαριστικά του σπιτιού. Αν εισπνέονται σε ικανή ποσότητα η σε ευαίσθητα άτομα μπορεί να προκαλέσουν οίδημα και απόφραξη των στομίβν των κόλπων και διακοπή της παροχέτευσης της βλέννας. Αυτό με τη σειρά του θα προκαλέσει επιμόλυνση του κόλπου και κολπίτιδα.
- Αλλεργίες: Οι τύποι των αλλερηγιών, που σχετίζονται με ρινοκολπίτιδα είναι εκείνες, των οποίων τα αλλεργιογόνα εισπνέονται. Τα συνηθέστερα αλλεργιογόνα είναι η γύρη των δένδρων και ανθέων, η σκόνη του σπιτιού (ακάρεα), τρίχα γατιών και σκυλιών, φτερά. Αν κάποιος είναι αλλεργικός σε κάποιο από τα παραπάνω, η εισπνοή ακόμα και ελάχιστης ποσότητας αλλεργιογόνου μπορεί να προκαλέσει οίδημα στο βλεννογόνο της μύτης και των κόλπων με φταρνίσματα, ρινική έκκριση, μπούκωμα, φαγούρα στη μύτη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ρινοκολπίτιδα.
- Κατασκευαστικά προβλήματα: Ορισμένες φορές κατασκευαστικά προβλήματα στη μύτη μπορεί να οδηγήσουν σε στένωση και απόφραξη των στομίων, με τελική απόληξη την ρινοκολπίτιδα. Κλασική περίπτωση είναι η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος, που μπορεί να προδιαθέτει σε εμφάνιση κολπίτιδας.
- Άλλα αίτια: Κατάδυση σε μολυσμένα νερά, ξένο σώμα στη μύτη, χαλασμένα δόντια επίσης μπορούν να προκαλέσουν ρινοκολπίτιδα.
Διάγνωση και θεραπεία ρινοκολπίτιδων (ιγμορείτιδας κλπ)
Στην οξεία ρινοκολπίτιδα χορηγούνται αντιβιοτικά για 8 – 10 ημέρες και αποσυμφορητικά. Εάν συνυπάρχει ρινική αλλεργία προσθέτουμε και αντιισταμινικά. Στη χρόνια ρινοκολπίτιδα απαιτείται αντιβιοτικά για μεγαλύτερο διάστημα και ίσως αντιαλλεργικέα σταγόνες η σπρέι. Συχνά απαιτείται σε χρόνιες καταστάσεις αξονική τομογραφία σπλαχνικού κρανίου και σε επίμονες η υπότροπες περιπτώσεις πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο εγχείρησης.
Χειρουργική των παραρρινίων κόλπων
Η εγχείρηση καθίσταται απαραίτητη όταν η συντηρητική θεραπεία με φάρμακα αποτυγχάνει. Η σύγχρονη μέθοδος είναι η επέμβαση που περιγράφεται με το όνομα Λειτουργική Ενδοσκοπική Χειρουργική των Κόλπων (FESS, Functional Endoscopic Sinus Surgery). Η εγχείρηση γίνεται μέσα από τα ρουθούνια με κάμερα και ειδικά μικροεργαλεία, χωρίς εξωτερικές τομές και με γρήγορη ανάρρωση. Χρειάζεται εκ μέρους του χειρουργού εμπειρία με καλή γνώση της ανατομίας της μύτης και των κόλπων.