ΜΕΣΗ ΩΤΙΤΙΔΑ
Το αυτί από πλευράς ανατομίας χωρίζεται σε τρία μέρη : Το εξωτερικό αυτί (πτερύγιο και έξω ακουστικός πόρος ), το μεσαίο αυτί ( τύμπανο και κοιλότητες του μέσου ωτός – κοίλο του τυμπάνου, επιτυμπάνιο, μαστοειδής κοιλότητα ) και εσωτερικό αυτί ( κοχλίας και ημικύκλιου σωλήνες).
Μέση ωτίτιδα είναι η φλεγμονή μίας ή όλων των κοιλοτήτων του μεσαίου αυτιού. Η μέση ωτίτιδα διακρίνεται σε οξεία η χρόνια, και σε πυώδη η ιογενή.
Η οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα εμφανίζεται συνήθως μετά από κρυολόγημα και είναι πολύ πιό συχνή το χειμώνα. Εμφανίζεται συχνότερα στα παιδιά όταν αρχίζουν τον παιδικό σταθμό η το νηπιαγωγείο, χωρίς να αποκλείονται άλλες ηλικίες. Τα συχνότερα μικρόβια που ευθύνονται είναι ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος της ινφλουέντσας και και η μοξαρέλλα. Πιό σπάνια αναπτύσεται ο σταφυλόκοκκος και ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος. Η οξεία μέση ωτίτιδα πρακτικά τις περισσότερες φορές αρχίζει από ρινοφαρυγγίτιδα ( κοινό κρυολόγημα ). Στη διαδρομή του κοινού κρυολογήματος η φλεγμονή του ρινοφάρυγγα επεκτείνεται μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας στη μεσαίο αυτί και εκδηλώνεται η οξεία μέση ωτίτιδα.
Συμπτώματα
Ο πόνος, η βαρηκοία και ο πυρετός είναι τα πιο σταθερά συμπτώματα. Αν ο άρρωστος δεν πάρει έγκαιρα θεραπεία πολλές φορές ακολουθεί ρήξη του τυμπάνου και το αυτί τρέχει υγρό, συχνά δύσοσμο. Αν το άτομο δεν λάβει θεραπεία, το αυτί θα αποκατασταθεί μετά από 3 – 4 εβδομάδες. Ωστόσο με έγκαιρη θεραπεία η αποκατάσταση επέρχεται πολύ νωρίτερα ( 2 – 4 ημέρες ) και απομακρύνεται η πιθανότητα επιπλοκών που μπορεί να είναι σοβαρές.
Στην Εξέταση ο γιατρός βλέπει το τύμπανο από θολό έως πολύ κόκκινο ανάλογα με το πόσο νωρίς η αργά γίνεται η εξέταση. Σε πιό προχωρημένο στάδιο φαίνεται πύον να βγαίνει από τρύπα που δημιουργήθηκε στο τύμπανο. Στην ακουομέτρηση διαπιστώνεται βαρηκοία.
Η Θεραπεία, στην περίπτωση που η οξεία μέση ωτίτιδα είναι πυώδης είναι η άμεση χορήγηση αντιβιοτικού, αποσυμφορητικών ρινικών σταγόνων και παυσίπονων. Εάν η ωτίτιδα κριθεί ότι είναι ιογενής δεν είναι απαραίτητη η χορήγηση αντιβιοτικού. Εάν ο πόνος είναι επίμονος και πολύ έντονος μπορεί να χρειστεί παρακέντηση στο τύμπανο.
Επιπλοκές
- Η φλεγμονή είναι δυνατόν από τον βλεννογόνο να επεκταθεί στο κόκκαλο και να προκαλέσει οστεομυελίτιδα ( μαστοειδίτιδα, λιθοειδίτιδα). Πρόκειται για μία δυσάρεστη και σοβαρή επιπλοκή που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του ατόμου.
- Η φλεγμονή να προσβάλλει το προσωπικό νεύρο, καθότι το νεύρο περνάει μέσα από το μεσαίο αυτί, και να προκαλέσει παράλυση του νεύρου.
- Η φλεγμονή να επεκταθεί στο λαβύρινθο και να προκαλέσει λαβυρινθίτιδα
- Να προκαλέσει υποπεριοστικό απόστημα στην κορυφή της μαστοειδούς απόφυσης
- Να προκαλέσει εξωμηνιγγικό, εγκεφαλικό και περισιγμοειδικό απόστημα
- Να προκαλέσει θρόμβωση του σιγμοειδούς κόλπου.
Οι παραπάνω επιπλοκές της οξείας μέσης ωτίτιδας είναι σοβαρές και μπορεί να θέσουν τη ζωή του πάσχοντος σε κίνδυνο και γι αυτό χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση με εισαγωγή στο νοσοκομείο και πολλές φορές εγχείρηση.
Η Χρόνια μέση ωτίτιδα κατά κανόνα προκύπτει μετά απο επανειλημένες προσβολές οξείας μέσης ωτίτιδας με διάτρηση του τυμπάνου. Χαρακτηρίζεται από μόνιμη η κατά περιόδους έκκριση υγρού από το αυτί, πολλές φορές δύσοσμη. Διακρίνεται σε καλοήθη χρονία μέση ωτίτιδα και σε δυσμενή η χολοστεαματώδη μέση ωτίτιδα.
Η καλοήθης χρονία μέση ωτίτιδα χαρακτηρίζεται από την παρουσία διάτρησης στην κεντρική μοίρα του τυμπάνου, βαρηκοία και έκκριση υγρού από το αυτί, αν ο άρρωστος δεν προσέξει και μπει νερό στο αυτί. Τότε το αυτί επιμολύνεται και αρχίζει να τρέχει υγρό.
Η Θεραπεία στόχο να σταματίσει η μόλυνση και να τρέχει υγρό το αυτί και σε δεύτερη φάση να κλείσει η τρύπα στο τύμπανο. Εφιστάται η προσοχή του αρρώστου να μη μπαίνει νερό στο αυτί, αν το αυτί τρέχει δίνουμε αντιβιοτικές ωτικές σταγόνες και αντιβιοτικά από το στόμα. Όταν τα αυτί στεγνώσει και μείνει στεγνό για ένα μήνα χρειάζεται τυμπανοπλαστική για να κλείσει η τρύπα του τυμπάνου και να αποφεύγονται μελλοντικές μολύνσεις.
Στη δυσμενή χρονία μέση ωτίτιδα το αυτί τρέχει σχεδόν μόνιμα παχύρευστο και δύσοσμο υγρό. Η βαρηκοία είναι μεγαλύτερη από εκείνη της καλοήθους μέσης ωτίτιδας και η τρύπα του τυμπάνου είναι στην περιφέρεια αυτού. Τούτο ευννοεί την δημιουργία χολοστεατώματος.Συχνά στην εξέταση βρίσκουμε πολύποδα στο αυτί. Το χολοστεάτωμα σχηματίζεται από δέρμα που μεταναστεύει στο μεσαίο αυτί, αρχικά στην ανώτερη μοίρα που λέγεται επιτυμπάνιο. Προοδευτικά μεγαλώνει και προχωράει προς τα πίσω, στη μαστοειδή κοιλότητα και προς το κυρίως κοίλο του τυμπάνου, καταστρέφοντας τα οστέινα τοιχώματα του αυτιού. Αυτό, αν αφεθεί χωρίς εγχείρηση, θα δώσει επιπλοκές που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του αρρώστου. Οι επιπλοκές είναι παρόμοιες με εκείνες της οξείας μέσης πυώδους ωτίτιδας: παράλυση του προσωπικού νεύρου, μαστοειδίτιδα, λαβυρινθίτιδα, μηνιγγίτιδα, εγκεφαλικό απόστημα, θρόμβωση του σιγμοειδούς κόλπου.
Η Θεραπεία της δυσμενούς χρόνιας μέσης ωτίτιδας και του χολοστετώματος είναι η χειρουργική αφαίρεση του χολοστετώματος και ο καλός καθαρισμός όλων των κοιλοτήτων του μέσου ωτός με τη χρήση μικροσκοπείου. Πρόκειται για μια λεπτή εγχείρηση που απαιτεί καλή γνώση της ανατομίας του αυτιού από πλευράς χειρουργού επειδή σε μικρό χώρο υπάρχουν πολλά ζωτικά ανατομικά στοιχεία όπως τα οστάρια του αυτιού, το προσωπικό νεύρο, ο λαβύρινθος, η μήνιγγα, ο σιγμοειδής κόλπος.